پناه، حمایت. شبح. اسم دختر ایرانی. محیط تاریکی در اثر قرار گرفتن جسم تاریک در برابر نور ایجاد می‌شود. تمامی موارد ذکر شده عناوینی است که در تعریف سایه استفاده می‌شود. تعریف علمی سایه توسط علم فیزیک انجام می‌شود. قرار گرفتن جسم کدر بین منبع نور و پرده (تصویر). سایه تقریبا در همه مکان‌ها و در همه اندازه‌ها وجود دارد؛ از منازل مسکونی تا کهکشان راه شیری.
به عنوان مثال زمانی که شما دست خود را مقابل لامپ و دیوار قرار دهید، سایه دست شما بر روی دیوار خواهد افتاد و با قرار گرفتن زمین بین خورشید و ماه، خسوف (ماه گرفتگی) روی خواهد داد.
چرا سایه مهم است؟
سایه را می‌توان جز بزرگترین نعمت‌های خدادادی بشر به حساب آورد. فرض کنید هیچ سایه و سایبانی بر روی زمین وجود نداشته باشد. کوه‌ها، درختان، خانه‌ها و حتی سایه نیم کره زمین که شب نام دارد، حالتی بلورین پیدا کنند و نور را از خود عبور دهند. می‌توان گفت که این اتفاق نه تنها موجب سلب آسایش و حیات انسان، بلکه دیگر موجودات زنده نیز می‌شود و همانطور که در ظلمات مطلق چیزی قابل مشاهده نیست، در نور مطلق هم امکان دیدن وجود ندارد.
سایه درخت
همانطور که در بالا عنوان کردیم سایه به صورت های مختلف وجود دارد ولی شاید بتوان سایه درخت را طبیعی ترین سایه موجود در زمین معرفی کرد.
هنگامی که درخت ما بین سطح زمین و خورشید قرار می‌گیرد سایه ای روی زمین تشکیل می‌شود که دمای آن نسبتا خنک تر از قسمت های بدون سایه است.
سایه درخت از دیرباز و در تمامی عصور مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در گذشته که سفر کردن بسیار سخت بوده و با شتر و یا اسب انجام می‌گرفته است، سایه درخت حکم یک استراحتگاه برای مسافران را داشته و مسافران از هوای مطبوع و خنک سایه استفاده می‌کردند.
سایه درخت خصوصا در مناطقی که هوای گرم و مرطوبی دارند فواید زیادی دارد. در این مناطق به دلیل گرم بودن هوا در اغلب روزهای سال، سایه نقش مهمی را در کنترل دما ایفا می‌کند. در این شهرها می‌توان با کاشت مناسب و اصولی درخت، بیشترین حجم از سایه را ایجاد کرد.
اندازه، نوع و شکل درخت، در اندازه سایه تاثیر بسزایی دارد. طبق تعریف علمی سایه، هرچه طول جسم بین منبع نور و پرده بزرگتر باشد، طول سایه نیز بزرگتر خواهد بود. پس برای بیشتر شدن اندازه سایه یا به اصطلاح حجم سایه باید درخت هایی با طول زیاد کاشت.
خرافات
سایه مانند موارد زیاد دیگر نیز در خرافات ورود کرده است. در افسانه‌ها آمده است که عدم وجود سایه در یک منطقه نشان از روح و زندگی متزلزلی است که بنا به دلایلی تمام نمی‌شود.
همچنین برخی دیگر بر این باورند که سایه در حقیقت نمایشی از حضور خدا همانند هاله‌ای در اطراف یک جسم می‌باشد. برای مثال ویشنو (خدای معروف هندو) برای کمک به پیروانش به شکل سایه ظاهر می‌شود.
سایبان
با پیشرفت تکنولوژی و صنعتی شدن امور، افراد دست به ساخت ابزاری زدند که با کمک آن بتوان سایه مصنوعی ایجاد کرد. این تلاش برای ساخت سایبان مصنوعی منجر به ساخت و تولید سایبان شد. اولین سایبان‌ها در سوریه و مصر مورد استفاده قرار گرفتند. در این مناطق به دلیل گرمای شدید هوا نیاز به یک وسیله که بتوان با آن سایبان مصنوعی را ایجاد کرد بیشتر از مناطق دیگر حس می‌شد و به همین دلیل مردم این مناطق دست به ساختن سایبان زدند.
بعد‌ها و با پیشرفت تکنولوژی سایبان ها پیشرفته تر شدند و انواع مختلفی پیدا کردند.
